Colofon

  •  1015
  •  Opgraving

Opgraving op het Heilderveld te Dilsen (zomer 2017)

Periode
7 juni 2017 – 2 augustus 2017
Projectverantwoordelijke
Petra Driesen
Terreinverantwoordelijke
Maxim Hoebreckx
Uitvoerend team
Maxim Hoebreckx, Joris Steegmans en twee veldarbeiders
Medewerkers
Jeanine Curvers & Petra Driesen (handgevormd aardewerk), Natasja De Winter (gedraaid aardewerk) & Jeanine Curvers (lithisch materiaal)
PDF Rapport(en)
  Rapport 1015 Dilsen Heilderveld AO fase 1.pdf

Naar aanleiding van een verkaveling ter hoogte van het Heilderveld te Dilsen (gem. Dilsen-Stokkem, prov. Limburg) werd een opgraving uitgevoerd. Fase 1 van deze opgraving, waarbij een 1,4 ha grote zone ter hoogte van de wegenis en het perceel van de wadi werd onderzocht, werd uitgevoerd door ARON bv. De opgraving van fase 2 gebeurde in 2018 door het VEC en richtte zich op de eigenlijke bouwloten (1,2 ha).

Uit de resultaten van deze onderzoeken blijkt dat het onderzoeksterrein een bijzondere bewonings- en gebruiksdynamiek kent.

De oudste sporen van menselijke aanwezigheid te Dilsen-Heilderveld gaan ongeveer 12.000 jaar terug toen het onderzoeksgebied op het einde van de laatste ijstijd aangedaan werd door jagers-verzamelaars van de Federmessercultuur.

De oudste bewoning dateert uit de late bronstijd. Verschillende spiekers konden herkend worden. Woonhuizen werden niet teruggevonden, hoewel één van de palenclusters onderzocht tijdens fase 2 van de opgraving hiervoor wel in aanmerking komt. De nederzetting werd na een korte periode (één generatie?) verlaten. Dit fenomeen is gekend onder de noemer ‘zwervende erven’. Dit verlaten ging gepaard met rituelen, getuige de verlatingskuil die tijdens fase 2 werd aangetroffen.

In de vroege ijzertijd was een deel van het onderzoeksterrein als urnenveld in gebruik. Dit blijkt uit de twee kringgreppels en het mogelijke crematiegraf die hier werden aangetroffen.

Het onderzoeksgebied bleef vervolgens lange tijd onbewoond. Houtskoolmeilers die werden aangetroffen wijzen op de aanwezigheid van een eikenbos en de productie van houtskool in de late ijzertijd en de vroege middeleeuwen.

Vanaf het einde van de volle middeleeuwen werd een deel van het gebied ingenomen door een erf, waarvan een waterput, één of twee bijgebouwen en een erfgreppel werden teruggevonden. Dit erf wijst er op dat het ontstaan van het gehucht ‘Holthuizen’ – en zo ook van het huidige centrum van Dilsen – twee eeuwen vroeger teruggaat dan tot nu toe gedacht werd. Een weg verbond dit gehucht met het achterliggende akkerland en mogelijk ook met meer noordelijk gelegen gehuchten.

Het erf – althans het deel dat tijdens het onderzoek werd aangetroffen – lijkt geen lang leven beschoren geweest te zijn. De waterput werd ontmanteld en verdween samen met het erf en de weg onder een dik plaggendek. In de loop van de late middeleeuwen – vermoedelijk vanaf de 14de eeuw – werd het onderzoeksgebied namelijk geleidelijk aan ingericht als akkerland; een functie die het bleef behouden tot vlak voor het onderzoek.

Voor wie er meer wil over weten: het volledige eindverslag kan je bovenaan downloaden.

links